اربعین در فرهنگ عاشورا

در فرهنگ عاشورا، اربعین به چهلمین روز شهادت حسین بن علی(ع) گفته می شود که مصادف با بیستم ماه صفر المظفر است. از سنّت های مردمی، گرامی داشت چهلم اموات است که نه تنها در میان ما مسلمانان، بلکه در میان نصارا و یهود نیز مورد توجه بوده است.(1) مردم در چهلمین روز وفات عزیزان خویش، خیرات و صدقات می دهند و مجلس یادبودی برپا می کنند.

در روز بیستم صفر که مصادف با اولین اربعین شهادت امام حسین(ع) است، «جابر بن عبدالله انصاری» صحابی رسول خدا(ص) از مدینه منوره برای زیارت قبر مطهر آن حضرت به کربلا آمد و اولین کسی بود که قبر امام را زیارت کرد.

در استمرار این حرکت بزرگ الهی «جابر بن عبدالله انصاری»، شیعیان نیز همه ساله در اربعین حسینی(ع) عظیم ترین مراسم سوگواری را در کشورها و شهرهای مختلف به یاد حماسه عاشورای حسینی(ع) برپا می کنند و همراه با دسته های سینه زنی و عزاداری به تعظیم شعائر دینی می پردازند.

اربعین آمد و اشکم ز بصر می آید

گوئیا زینب محزون ز سفر می آید

باز در کرب و بلا شیون و شینی بر پاست

کز اسیران رو شام خبر می آید

عن ابی عبدالله(ع): قال: «بکی علیّ بن الحسین أربعین سنۀً» (2) امام صادق(ع) فرمودند: «امام سجاد(ع) بر وقایع جانکاه عاشورا چهل سال گریست.

قال ابو عبدالله(ع): «إنّ السّماء بکت علی الحسین(ع) أربعین صباحاً بالدّم» (3) امام ششم فرمودند: بدرستی که آسمان چهل روز بر مصائب سید الشهدا ـ حضرت امام حسین(ع) ـ خون گریست.

قال أبو عبدالله(ع): «إنّ الأرض بکت أربعین صباحاً بالسواد» (4) و نیز فرمودند: زمین نیز با تغییر رنگ خود چهل روز گریان بود.

قال ابو عبدالله(ع): «إنّ الشمس بکت أربعین صباحاً بالکسوف و الحمرۀ» (5) و نیز فرمودند: خورشید با گرفتگی و تغییر رنگ چهل روز در مصائب سید الشهداء گریه کرد.

 
منابع

1.مقرم، مقتل الحسین، ص ۳۶۳.

.2بحار الانوار، ج ۴۶، ص ۱۱۰، ح ۳ ـ در روایات دیگر «عشرین سنه» آمده است.

.3 همان، ج ۴۵، ص ۲۰۶، ح ۱۳.

4 .همان.

5. همان.